Temel düzey sağlık bilgisine ve yeterliliğine sahip olan, ilgili yönetmelikler kapsamında hasta ve yaralıların sağlık kuruluşlarına ulaştırma konusunda ambulans kullanımını gerçekleştiren sağlık personeli olarak tarif edilebilir. Bu açıdan bu kapsamda görev alacak kişilerin bilgi yeterlilikleri açısından bazı eğitimleri almaları gerekmektedir.

Nitelikli personelin sağlık hizmetlerindeki varlığı bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacın yerine getirilmesi daha refah bir toplumun meydana geleceğine işarettir. Elbette tek başına yeterli olmamaktadır. Fakat burada nitelikli personelin yetiştirilmesi önemli bir husustur ve sağlık hizmetleri üretim işletmelerinden farklı olarak değerlendirilmelidir. Çünkü insan sağlığı söz konusudur. Burada yapılacak bir hatanın telafisi mümkün olmayacağından, en başta sağlık meslek mensupları ve diğer sağlık personelleri olmak üzere ambulans sürücülerinin de nitelikli bir eğitim almaları durumunda faydalı olacağı kesindir.

Sadece olay yerine sağlık personelini taşıma veya hastayı hastaneye götürme faaliyetini yerine getirmemektedir. Birçok görev ve sorumluluğu olan ambulans sürücüsünün en büyük görevi ise ambulans ve istasyon hizmetlerinde bulanan sağlık çalışanlarıyla entegreli bir çalışmada bulunmasıdır.

Ambulans Şoförü Ne iş Yapar?

Ambulans sürücüsü 15. maddeye göre istasyonun usulüne uygun planlama ve onay ile yayımlanmış ve görevlendirilmiş sürücü olarak tarif edilmektedir.

• Nöbet devir tesliminde programlı bir görevlendirmenin bulunup bulunmadığına dikkat eder.
• Nöbetti teslim aldığı sürücüden araç ve teknik donanımla ilgili herhangi bir sorununun olup olmadığını öğrenmeye çalışır. Şayet herhangi bir sorunun olması durumundan ise nöbetçi bulunan hekimle görüşerek sorunu çözmeye çalışır.
• Gerçekleşen nöbet devir tesliminde görev anında uyulması beklenen kurullar kısmında nöbetçi sürücü için belirtilen hususları yerine getirir.
• Ambulansta gerçekleşen herhangi bir arıza durumunda istasyon sorumlu sürücüsüne ve nöbetçi hekime bilgi verir, gerek duyması halinde önerilerde bulunur ve nöbetçi hekimin talimatları kapsamında hareket eder.
• Ambulansın yakıt miktarının ½ seviyesine inmeyecek şekilde takviyesini gerçekleştirerek her zaman kontrolünü sağlar.
• Ambulansın sürücü kabiniyle beraber dış kısmının temizliğinden sorumludur ve bu temizlik her gün olarak sağlanması gerekmektedir.
• Hasta kabinin temizlenmesinde sağlık personeline yardımcı olur.
• Sağlık personelinin olmadığı zamanlarda; oksijen tüpünün doluluk durumunu kontrol ederek, boş olması halinde değiştirmek ya da doldurmak için nöbetçi hekime bilgilendirmede bulunur.
• İstasyondan ayrılması sadece nöbetçi hekimin bilgisi dahilinde olabilir. Bunun dışında ilgili nöbetçi hekimin bilgisi dahili olmadan hiçbir şekilde istasyondan ayrılamaz.

Nöbet Devir- Tesliminde Yapılması Beklenen Hususlar

Nöbet devir teslimi 16. maddeye göre merkez ve istasyonlarda aşağıdaki gibidir;

• Görev kıyafetleri giyildikten sonra nöbet devri alınır. Burada dikkat edilmesi gereken her türlü göreve giderken Acil Sağlık Hizmetleriyle ilgili Kıyafet Genelgesinde belirtilen ya da onaylanan kıyafetlerle gidilir.
• Herhangi bir nöbet devir- teslimi gerçekleşemeden, nöbet yeri terk edilemez.
• Ambulans sürücüsüyle beraber, nöbetçi hekim, nöbetçi sağlık personeli ambulansa kadar beraber giderek ambulansın nöbete hazır olup olmadığını kontrol ederek, Ambulans Günlük Bakım Formundaki tespitleri gerçekleştirerek formun ilgili yerleri doldurur. Sürücü formun A kısmını doldurarak ve eksikliklerin giderilmesi kapsamından sorumludur.
• Herhangi bir tutanak tutulmadan teslim alınan her türlü malzeme sağlam ve eksiksiz olarak teslim alınmış sayılır.

Nöbet Esnasındaki Sürücünün Görevleri

• Sürücünün herhangi bir sebepten dolayı nöbetine devam edememesi halinde ve yerine personel bulunamaması halinde, ambulansın arızalanıp an itibariyle tamirinin sağlanamaması, yerine yedek ambulansın verilmemesi halinde bile istasyon ve merkezin terk edilemeyeceği ve nöbete devam edileceği bilinmelidir.
• Görev verildiği taktirde en geç 1 dakika içinde çıkmaları gerekir. Çıkışı engelleyecek herhangi bir uğraşıda bulunulmaz.
• Diğer ekip üyelerinde de olduğu gibi ambulans sürücüsü de telsiz anonsları dinler. Anons da bulunması durumunda anlaşılır, kısa ve çalışma kapsamında olabilecek, gereksiz olmayan görüşmelerde bulunur.
• Görev alması durumunda Komuta Kontrol Merkezi ile iletişime geçer. Hastaya ulaşımı gerçekleştirildiğinde telsiz anonsla bildirimde bulunur. Hastanın şayet hastaneye nakledilmesi durumunda hasta ambulansa alındığı zaman hangi hastane götürülecekse telsiz anons kanalıyla Komuta Kontrol Merkezinde bildirimde bulunur. Hastanın hastaneye görülmemesi durumunda ise merkeze, hastaya yerinde müdahalenin yapıldığı ve yeni görevlere hazır olduğunu bildirir. Görevin bitimi akabinde ise hastanın kimlik bilgilerini eksiksiz bir şekilde Komuta Kontrol Merkezine bildirmekle görevlidir.

Görev Verildiğinde Yapılacak Olanlar

Madde 18 kapsamına göre;

• Anonsu ilk olarak nöbetçi hekim yanıtlar, cevap verilmemesi durumunda ise sonrasında sağlık personeli ve daha sonra ise ambulans sürücü cevaplar.
• Görev alındığı taktirde olabildiğince hızlı bir şekilde ambulansa yönelmeden önce kullanım durumunda olan ve tehlike oluşturacak olan elektrikli aletler kapatılarak istasyonun emniyete alınmasını sağlamak.
• Nöbetçi ekibin ambulansa binmesini bekledikten sonra aracı hareket ettirir.
• Sirenin ve tepe lambalarının çalıştırılması ya da değiştirilmesi ambulans sürücüsünün sorumluluğunda olup bu kapsamda nöbetçi hekimin uyarılarını göz önünde bulundurur. Gerek duyulmadığı müddetçe siren çalmaz.
• Ambulans şoförü megafonla gereksiz anonslar yapmaz, şayet yapması gerekmesi halinde ise saygı kuralları kapsamında uyarıcı anonslarda bulunur. Hasta naklederken ve göreve giderken gerek duyulmadığı müddetçe teyp-radyo açılmasından kaçınır.
• Ambulans şoförü araçta sigara kullanımında bulunmaz.
• Herhangi bir özel durumda güvenlik görevlisi bulundurulması gerekiyorsa hasta kabini ya da sürücünün yanına alınabilir.
• Ambulans kullanım durumunda iken (seyir halinde iken) ambulansı ve personeli tehlikeye atmayacak şekilde güvenli ve trafik seyir kurallarına da dikkate ederek ambulansı kullanır. Olabildiğince trafik kurallarına uymaya azami ölçüde dikkate eder. Kırmızı ışığın yanması halinde ambulansın kontrollü geçiş üstünlüğü olduğu bilir.
• Hastaya ulaşıldıktan sonra ilk olarak personelin daha sonra ise ambulansın emniyeti sağlar. Sağlık personeli ve hekim araçtan indikten sonra sürücü emniyet tedbirlerini alarak ambulansı uygun olabilecek bir yere park eder.
• Sağlık personeli ve hekim hastanın yanına gittikten sonra sürücü iletişimi gerçekleştirebileceği konumda yer alır.
• Ekiple beraber hastanın ambulansa taşınmasına yardımcı olur. Gerekmesi durumunda ise çevreden hastanın taşınması için yardım talebinde bulunur. Burada hastanın dikkatli ve güvenli bir şekilde taşınmasında ekibin sorumluluğundadır.
• Hasta ambulansa alınıp, bütün kapıların kapalı olduğundan emin olunarak araca binip hareketini sağlar.
• İlgili hastaneye ulaştıktan sonra sirenleri kapatarak ikaz lambalarının açık tutar.
• Hastanın hastaneye teslimi gerçekleştirildikten sonra ambulansın başında kalır.
• Hasta teslimi gerçekleştirildikten sonra ambulansın kapa temizliğini yapar ve bir sonraki göreve hazır hale getirilmesine yardımcı olur.
• Ambulans sürücüsü aynı zamanda diğer sağlık personeli ile beraber müdahalede kullanılan demirbaş malzemelerin korunmasında ve takibinden sorumludur.
• Ambulansta hastanın bulunmaması ve hastaya gidilmemesi durumlarında siren lambaları ve tepe lamlarının kapalı tutulmasından sorumludur. Trafik kurallarının tamamına uyulması gerekir.
• Ambulansta telsiz kullanım önceliği hekimdedir. Şayet arka kısımda hastaya müdahale ediliyorsa sürücü personeli anons yapma görevi vardır.
• Ambulans yakıt durumu genellikle kontrol edilir.
• Olay yeri dönüşü sonrasında sürücü Ambulans Sefer Defterini doldurarak nöbetçi hekime imzalatır.
• Ambulans sürücü tarafından araç yeni göreve eksiksiz olarak hazır konumda ve çıkışını engellemeyecek şekilde kitli olarak bırakılır.
• Ambulans sürücüsü cenaze nakli yapamaz, fakat ambulansın içinde gerçekleşebilecek bir ölüm olayında ve olağan dışı durumlarda meydana gelen ölümlerde adli mercilerin onayı alındıktan sonra morga ya da ilgili hastanelere nakillerini gerçekleştirir.

Yukarıda yer alan görevlerin tamamı ambulans sürücüleri tarafından gerçekleştirilir. Bu görevlerin yasal dayanağı ise 11.05.2000 tarih, 24046 sayılı Resmi Gazetede yayınlayarak yürürlüğe giren Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği ile 24. 03. 2004 tarih ve 25412 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe dayanak olarak gösterilmiştir.

Ambulans Şoförünün Maaşları

Ambulans sürücüleri devlet ve özel hastanelerde almış oldukları maaşlarda farklılıklar olabilmektedir. Devlet hastanelerinde görev alabilmeleri için üniversitelerin ilgili ön lisans veya lisans düzeylerindeki bölümlerinden mezun olmaları gerekir. Yani ileri sürüş tekniğine sahip her birey ambulans sürücüsü olamamaktadır.

Kamu hastanelerinde ambulans sürücüleri 3700-4300 TL arasında değişmektedir. Bu maaş değerlerinde görev yapılan bölge, evli ve çocuk sayıları dikkate alınmamıştır. Özel hastanelerde maaş alımları ise 4500-5200 TL civarındadır. Burada çalışmak isteyen kişilerin kamu hastanelerine göre alım kriterleri daha esnek olduğunu belirtebiliriz.

Ambulans Şoförü Nasıl Olunur?

Ambulans sürücüsü olabilmek için en az lise düzeyi eğitimine sahip olmak gerekir. Bununla beraber B sınıfı ehliyet alınmalı ve ileri sürüş tekniklerini bilmeleri beklenir. İleri sürüş teknikleri sayesinde kalabalık bir trafikte nasıl araç kullanması gerektiğine yönelik dar yollarda doğru ve yerinde park etme becerisi şeklinde geniş bir bilgi becerisine sahip olmaları amaçlanır.

Ambulans sürücüleri sadece sürüş faaliyetinden sorumlu değildir. Gerekli görüldüğü durumlarda hastaya müdahale etmek gibi bir sorumluluğuda vardır. Bu sebeple her ambulans sürücü ilk yardım sertifikası alması gerekir. Bu sertifikayı alabilmek için bazı sınavlardan hem teori hem de pratik olarak başarılı olmaları beklenir.

Bunun dışında Sağlık Bakanlığı nezdinde gerçekleştirilen psikolojik analist testlerini geçmeleri ve ilgili psikolojik testler ağır travma veya ölümlü kazalarda soğuk kanlı olmayı ve bilinçli karar vermeyi amaçlamaktadır. Bu yeterliliği sağlayan kişilerin alımı gerçekleşir.

Ambulans Şoförünün Görevleri Kaça Ayrılır?

Ambulans sürücülerinin görevlerini toplamda üç başlıkta toplayabiliriz. Bunlar nöbet devir- tesliminde yapılması beklenen hususlar, nöbet esasındaki sürücünün görevleri, görev verildiğinde yapılacak olanlar şeklinde gösterilebilir.

İleri Sürüş Tekniği Nedir?

Ambulans sürücülerinin karşılaşılan trafik yoğunluklarından ve zorlu araç kullanımlarında park etme, hastaya ulaşma, trafikte kontrollü ve olabildiğince seri araç kullanımı, reflekslerin doğru ve iyi noktalarda kullanabilme yeteneklerinin ortaya koyulduğu araç kullanımıdır.

Ambulans Sürücüsünün Yasal Dayanağı Nedir?

İlgili görevlerin yasal dayanağı ise 11.05.2000 tarih, 24046 sayılı Resmi Gazetede yayınlayarak yürürlüğe giren Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği ile 24. 03. 2004 tarih ve 25412 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe dayanak olarak gösterilmiştir.